Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Szkół w Myszyńcu
W rozumieniu potocznym profilaktyka oznacza zapobieganie występowaniu zjawisk
niepożądanych. Według W. Okonia profilaktyka to ogół działań zapobiegających
niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi.
W pedagogice oznacza zapobieganie powstawaniu u dzieci i młodzieży
niepożądanych przyzwyczajeń, postaw, błędów w uczeniu się lub postawie ciała.
W tym znaczeniu profilaktyka oznacza wszelkie pożądane oddziaływanie
pedagogiczne, wytwarzając, bowiem jakieś wartościowe cechy, jednocześnie
zapobiega powstawaniu cech niepożądanych lub ich utrwaleniu się (W. Okoń, Nowy
słownik pedagogiczny, Warszawa 1998, s. 315-316.)
Współczesne podejście profilaktyki obejmuje trzy stopnie działań profilaktycznych:
profilaktyka stopnia I: skierowana do grup niskiego ryzyka, obejmująca szerokie i niezdiagnozowane grypy osób, której celem jest promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji zachowań ryzykownych;
profilaktyka stopnia II: adresowana do grup podwyższonego ryzyka i osób po inicjacji zachowań ryzykownych, której celem jest obniżenie czasu i głębokości dysfunkcji oraz wycofanie się z ryzykownego działania;
profilaktyka stopnia III: skierowana do grup wysokiego ryzyka obejmująca działania lecznicze, rehabilitacyjne oraz resocjalizacyjne, której celem jest przeciwdziałanie rozszerzaniu się degradacji społecznej oraz powrót do normalnego funkcjonowania.
Przeprowadzona analiza ankietowe wskazała na konieczność ujęcia
w Szkolnym Programie Profilaktyki przede wszystkim działań z obszaru
profilaktyki I, II stopnia. Szkolny Program Profilaktyki koncentruje się
przede wszystkim na redukcji i eliminacji czynników ryzyka (min.
osobowościowych, rodzinnych i środowiskowych) oraz wzmacnianiu czynników
chroniących (min. zainteresowanie nauką szkolną, poszanowanie norm i
autorytetów, wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną, działalność w
konstruktywnych grupach rówieśniczych) przed występowaniem wśród dzieci i
młodzieży zachowań ryzykownych (alkoholizm, narkomania, nikotynizm, przemoc,
wczesna inicjacja seksualna).
§
Szkolny
Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół
w Myszyńcu na podstawie obserwacji środowiska szkolnego oraz w wyniku analizy
ankiet uczniów, wywiadów z uczniami, nauczycielami i rodzicami, obserwacji
zachowań uczniów podczas zajęć oraz dokumentacji wychowawców.
§
Analiza
wykazała, że Szkolny Program Profilaktyki powinien obejmować
w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania:
- agresji i przemocy wśród uczniów,
- wagarowania oraz braku motywacji do nauki,
- niskiej kulturze języka (liczne wulgaryzmy),
- paleniu papierosów i picia alkoholu,
- zbyt wczesnej inicjacji seksualnej,
- używaniu substancji psychoaktywnych (narkotyków),
- uzależnienia od telewizji, komputerów i Internetu
§ Działania realizowane w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki dotyczą także osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli.
§
Szkolny
Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół
w Myszyńcu na podstawie obserwacji środowiska szkolnego oraz w wyniku analizy
ankiet uczniów, wywiadów z uczniami, nauczycielami i rodzicami, obserwacji
zachowań uczniów podczas zajęć oraz dokumentacji wychowawców.
§
Analiza
wykazała, że Szkolny Program Profilaktyki powinien obejmować
w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania:
- agresji i przemocy wśród uczniów,
- wagarowania oraz braku motywacji do nauki,
- niskiej kulturze języka (liczne wulgaryzmy),
- paleniu papierosów i picia alkoholu,
- zbyt wczesna inicjacja seksualna,
- używaniu substancji psychoaktywnych (narkotyków),
- uzależnienia od telewizji, komputerów i Internetu
§ Działania realizowane w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki dotyczą także osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli.
§ Rozporządzenie MEN w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego.
2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli.
3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak każdego nauczyciela.
§ Rozporządzenie MEN w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół: Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTKI
|
|
CZYNNIKI RYZYKA |
CELE |
ZADANIA |
PROPONOWANE SPOSOBY REALIZACJI |
|
HIGIENA I BEZPIECZEŃSTWO |
Brak świadomości dzieci nt. zagrożeń i konsekwencji ryzykownego i niebezpiecznego zachowania się w szkole, na ulicy oraz w domu. |
Zwiększenie świadomości zagrożeń oraz niebezpieczeństw. Zwiększenie uwagi uczniów na problem bezpieczeństwa oraz skutków zachowań ryzykownych.
Zwracanie uwagi uczniów na konieczność dbania o higienę osobistą. Nabycie przez uczniów umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. |
Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, w szatniach, na salach i boiskach szkolnych. Powiadamianie o wypadkach osób kompetentnych. Nabywanie przez uczniów umiejętności zachowania się w przypadkach kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi np. petardy, substancje trujące itp.
|
Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Dopilnowanie uczniów na korytarzach szkolnych podczas przerw międzylekcyjnych
Zapoznawanie z regulaminami bezpieczeństwa i zachowania się na terenie szkoły. Wykonanie prac plastycznych na tematy związane z wypadkami, sytuacjami niebezpiecznymi. Spotkania z przedstawicielami: policji, straży pożarnej: pogadanki nt. bezpieczeństwa w szkole, na drodze itp.
|
|
NIKOTYNA, ALKOHOL, NARKOTYKI |
Moda na branie, palenie i picie. Brak umiejętności zachowań asertywnych. Łatwość dostępu do środków psychoaktywnych
Wczesna inicjacja seksualna. Ryzykowne zachowania powodujące zagrożenia wirusem HIV.
|
Wyeliminowanie uzależnień. Zmniejszenie motywacji do picia, palenia, „brania” w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych. Wyeliminowanie ryzykownych zachowaniom.
Opóźnienie inicjacji seksualnej. |
Dostarczyć uczniom i rodzicom wiedzę na temat konsekwencji „brania”, picia, palenia. Nauczyć umiejętności odmawiania (asertywnosci). Utrudnić młodzieży dostęp do środków psychoaktywnych. Dostarczyć wiedzę o HIV i AIDS. Podnieść poziom uświadomienia. |
Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień. Lekcje wychowawcze nt. uzależnień i asertywności.
Spektakle teatralne oraz spotkania z uzależnionymi. Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych.
Nie dopuszczać do przebywania na terenie szkoły osób obcych. Pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy, warsztaty. Lekcje wychowawcze do życia w rodzinie.
Spotkania z seksuologiem, psychologiem i psychiatrą. |
|
|
CZYNNIKI RYZYKA |
CELE |
ZADANIA |
SPOSOBY REALIZACJI |
|
PRZEMOC, AGRESJA |
Nacisk kolegów. Uległość wobec grupy. Niskie poczucie własnej wartości. Patologia w rodzinie. Kultura masowa.
|
Nabycie przez uczniów umiejętności skutecznego radzenia sobie z sytuacjami nacisku, przemocy i agresji. Rozwinięcie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Nauczenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem.
|
Nauczyć jak rozpoznać naciski ze strony kolegów. Rozwijać umiejętności radzenia sobie w sytuacji przemocy. Dostarczyć uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Integrować zespoły klasowe. Zwiększyć poziom samooceny u uczniów.
|
Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych.
Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania
Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. |
|
SŁABE WYNIKI W NAUCE |
Lenistwo. Niska samoocena uczniów. Poziom absencji. Problemy rozwoju. Brak celów życiowych. Wagary. Nieciekawe lekcje.
|
Osiąganie lepszych wyników nauce.
Zwiększenie motywacji do nauki.
Zwiększenie zdolności motywacji do osiągania celów.
Eliminowanie nieciekawych lekcji.
Poprawienie frekwencji uczniów. |
Upowszechnić aktywizujące metody nauczania.
Aktywizować uczniów. Prowadzić kółka zainteresowań, umożliwić zdobycie nowych umiejętności wg potrzeb młodzieży.
Prezentować osiągnięcia uczniów
Ograniczyć rozmiary absencji. Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów.
Wprowadzenie interesujących ćwiczeń podczas lekcji.
|
Stosowanie metod aktywizujących.
Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Elementy motywacji w systemie oceniania.
Konkursy przedmiotowe, czytelnicze
Nagrody na koniec roku szkolnego. Monitorowanie absencji uczniów. Kontakt z rodzicami, OPS-em, Sądem Rodzinnym i Nieletnich w Ostrołęce, PPP w Myszyńcu
Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń. Zapraszanie interesujących i kompetentnych osób na lekcje np: geografia (podróżników), język polski (literatów, krytyków ), matematyka (programistów), itp.
|
|
BEZROBOCIE, UBÓSTWO |
Brak umiejętności radzenia sobie z trudami życia. Brak celów życiowych. Znieczulica społeczna. Bezrobocie w rodzinie. Niskie zarobki. Strach przed podjęciem pracy.
|
Ukazanie alternatywnych sposobów organizowania życia. Właściwa orientacja zawodowa, możliwości kształcenia. Nabycie umiejętności w szukaniu pracy. Nabycie wewnętrznego optymizmu planach życiowych. Uwrażliwienie na drugiego człowieka.
|
Dostarczenie wiedzy na temat alternatywnych sposobów organizowania życia.
Przekazanie wiedzy o możliwościach kształcenia ponadgimnazjalnego.
Dostarczenie wiedzy o możliwościach rynku pracy. Uwewnętrznienie przekonania o własnych zdolnościach, zainteresowaniach i ograniczeniach zdrowotnych przy wyborze dalszego kierunku kształcenia. Ukształtowanie umiejętności zaprezentowania własnej osoby. Nauczenie aktywności w pomaganiu ubogim i starszym.
Przybliżenie problemów osób niepełnosprawnych. |
Udział uczniów w
Targach edukacyjnych Zakupienie Informatora dla kandydatów do szkół.
Zajęcia dla uczniów Gimnazjum z Doradcą zawodowym. Zajęcia warsztatowe z zakresu orientacji prozawodowej (warsztaty zawodoznawcze).
Zaproszenie na lekcje wychowawcze osób wykonujących różne zawody W celu
przybliżenia uczniom realiów
Udział w akcji „Góra Grosza”
Spotkania z uczestnikami min.: Środowiskowego Domu Samopomocy w Myszyńcu i Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Czarni
|
|
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE |
Negatywne wzorce w mediach. Niski poziom kultury osobistej.
|
Obiektywizm w ocenie informacji w środkach masowego przekazu. Wysoka kultura osobista uczniów. Tolerancja dla innych wyznań i religii. Zachowanie zgodne z zasadami savoir-vivre. |
Wskazać zagrożenia i pozytywną rolę środków masowego przekazu. Respektować normy poprawnego zachowania.
Zwiększyć częstotliwość kontaktu z domem ucznia sprawiającego kłopoty wychowawcze. |
Lekcje j. polskiego, informatyki, wychowanie do życia w rodzinie.
Nauka poprawnego zachowania.
Wewnątrzszkolny system oceniania – egzekwowanie ustalonych norm zachowania.
Pedagogizacja rodziców: pogadanki, wywiadówki profilaktyczne, „wezwania” do szkoły.
Nauka zasad savoir-vivre
Zapraszanie na godziny wychowawcze ludzi żyjących w innych kulturach.
|
W wyniku działań profilaktycznych uczeń:
- radzi sobie w sytuacjach trudnych np. wypadek, zagrożenia,
- radzi sobie w sytuacjach przemocy, stresu i zagrożenia,
- jest asertywny,
- jest tolerancyjny,
- zna konsekwencje palenia papierosów, picia alkoholu oraz zażywania narkotyków i wpływu używek na własne zdrowie,
- prowadzi zdrowy styl życia,
- adekwatnie ocenia swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie,
- zna zasady grzecznego zachowania się w różnych sytuacjach społecznych
- potrafi odpowiednio zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo
Treści SPP w większości realizuje się na
godzinach wychowawczych
i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas zajęć pozalekcyjnych,
wycieczkach i zajęciach terenowych.
Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze mózgów”.
EWALUACJA
Ocenie poddawane są następujące elementy:
- Realizacja programów profilaktyki
- Realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP
- Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas
- Pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas
- Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych
- Występowanie czynników chroniących: więź z rodzicami, opieka dorosłych, zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność,
ciekawość poznawcza, zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm, konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety.
Oceny efektów realizacji SPP, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty,
dokonuje się w trakcie posiedzeń RP – podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego.
Podstawa do formułowania ocen będą narzędzia stosowane w ramach wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły, c
zyli sprawozdania, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze.
PRZYKŁADOWE TEMATY ZAJĘĆ
Szkoła Podstawowa:
Gimnazjum: